Voorzitter,

Vandaag is een mooie dag vanwege alle wensen voor stad die ik van mijn collega-fractievoorzitters en hun partijen ga horen. Stuk voor stuk uit liefde voor de stad, al zal ik eerlijk zijn dat sommige volstrekt wonderlijk op D66 zullen overkomen.

Dat we vandaag veel wensen voor de stad gaan horen is een rijkdom op zichzelf. Het betekent dat de basis op orde is. Het betekent dat de stad draait. En dat is niet vanzelfsprekend, dat is een compliment waard aan het hele college en in het bijzonder aan de wethouder financiën.

Want politiek is meer dan dromen en wensen over een betere stad.

Politiek is de ambitieuze plannen van vorig jaar waarmaken voordat je ze opgeeft voor nieuwe wensen.

Politiek bedrijven is ook de verantwoordelijkheid nemen om belangrijke zaken die – hoewel ze soms zo vanzelfsprekend lijken – overeind te houden bij tegenwind.

Tegenvallers en pijn uitmeten

Voorzitter, en tegenwind was er dit jaar.

De rekening van decennialang achterstallig onderhoud aan kades en bruggen wordt in deze voorjaarsnota gepresenteerd. En hij is gigantisch: de eerste aanbetaling bedraagt bijna 300 miljoen Euro.

Ondertussen is onze stad geen uitzondering als het gaat om de stijgende kosten van de jeugdzorg. Net als in andere gemeenten laat het Rijk hier een gat vallen en ontloopt het haar verantwoordelijkheid voor de zwakste jeugd.

Dat alles kwam bovenop de tegenvaller van het gemeentefonds (inclusief het btw-compensatiefonds) van ruim 50 miljoen. Een klus voor Kock en de zijne van heb ik jou daar.

Gelukkig zit hier in Mokum zit een bestuur dat haar verantwoordelijkheid niet ontloopt. De kades en bruggen worden gemaakt, de gaten in de jeugdzorg gedicht. En tegelijkertijd staat de ambitie van dit college voor meer scholen, meer sportvelden en het voorop lopen in de strijd tegen klimaatverandering overeind.

De coalitie ambities blijven staan, stuk voor stuk.

Maar dit komt makkelijker mijn mond uit dan dat het was, deze voorjaarsnota is niet zonder pijn, en de beschouwingen van D66 daarop geen goed nieuws show.

Want voorzitter,

Dit college heeft gedaan wat het moet doen, de tering naar de nering gezet, en elke euro omgedraaid.

Waar er kon worden bespaart in de organisatie is er bespaart en waar we als gemeenschap te veel kosten droegen opzichte van specifieke gebruikers worden de prijzen verhoogd. Allemaal met als doel om zoveel als mogelijk de Amsterdammer te ontzien.

D66 vindt het van groot belang dat de gemeente in de eerste plaats naar zichzelf kijkt: dat is daadkracht tonen. Een netto besparing op de organisatie van €?5 miljoen in 2020, €?20 miljoen in 2021, €?35 miljoen in 2022 en €?51 miljoen structureel vanaf 2023. Niet gering, wel noodzakelijk.

En niet meer dan rechtvaardig is het dat van mensen die hier niet wonen, maar wel genieten van onze stad, ook een bijdrage wordt gevraagd. Zowel de toeristenbelasting als de vermakelijkheidsretributie worden verhoogd. Het is een maatregel waar D66 in deze tijd, in dit jaar, achter kan staan.

Voorzitter, ik voel er weinig voor om pijn in deze voorjaarsnota te verzwijgen. Ook Amsterdammers en ondernemers zullen iets merken. We verhogen de kostendekkendheid van leges en indexeren de tarieven voor parkeervergunningen.

We doen het, omdat het nodig is. We doen het om de stad draaiende te houden. We doen het omdat we alleen vooruit kunnen als de basis op orde is. En vooruit willen we.

Wat we terugkrijgen en waar we op inzetten

Voorzitter,

De kracht van deze voorjaarnota zit voor D66 in het feit dat de pijn van achterstallig onderhoud en het asociaal optreden van de minister van VWS genomen wordt en het college onder leiding van de wethouder van Financiën is gelukt de woelige baren van het stormachtige financiële beeld te trotseren.

D66 is daar trots op, maar het schip op koers houden in zwaar weer is alleen wat waard als er ook een horizon is om op af te varen, op de winkel passen is niks voor ons er, moet wel ambitie blijven, er moet daadkracht getoond worden, we moeten verandering uitvoeren.

Amsterdam is een stad in bloei, ze wordt groter, en blijft zich verrijken met meer sportvoorzieningen, steeds beter onderwijs en een groter cultureel aanbod.

Er is structureel geld gereserveerd voor investeringen in de culturele sector, onder andere voor de facelift van het Amsterdams Museum, de verbouwing van de Meervaart en de realisatie van de Oba Next op de Zuidas. Onderwijsinstellingen profiteren ook van meer investeringen vanuit de gemeente. Zo zal er €189 miljoen geïnvesteerd worden in onderwijshuisvesting, ruim €270 miljoen in sportvoorzieningen en staat de €150 miljoen voor aardgasvrije wijken als een huis.

Al met al een voorjaarsnota waar D66 trots op is, maar bij D66 zijn we ongedurig en vragen we ons af of dit college op twee belangrijke zaken wel het onderste uit de kan haalt.

Jeugd

Tijdens de begrotingsbehandeling vertelde ik uw raad over het belang dat D66 hecht aan de kansen van elk kind.

Dat wij geloven dat kinderen die 1-0 achter aan het leven beginnen of tijdens hun leven een eigen doelpunt maken aan de hand moeten worden genomen.

Dat we er alles aan moeten doen zodat hun levenspad ze niet leidt naar plofkraken, drugsdeals en kalasjnikovs

Elke vorm van preventie is nuttig, maar steeds meer stijgt het besef – na gesprekken met jongerenwerkers, politie en wetenschappers – dat om echt kinderen te redden, je zo vroeg mogelijk moet beginnen.

De top600 is mooi instrument tegen draaideurcriminelen, maar echte preventie begint na het eerste kleine vergrijp en zo jong mogelijk.

De top600 is daar niet het geschikte instrument voor, want als je met een vuurwapen een avondwinkel beroofd of met een AK door de straten gaat dan ben je al te ver heen.

Je moet die jongens – van vaak begin 20 – in de gaten houden voor de veiligheid van de Amsterdammers, en tegelijkertijd helpen in te zien dat het anders moet.

Maar voor het voorkomen van criminaliteit – de echte preventie – is het dan te laat.

Echte preventie begint vroeg, en na de eerste misstap.

En wat zegt iedereen met recht van spreken dan?

Je moet ze op de radar krijgen in groep 8, want na een winkeldiefstal of misschien zelfs het bedreigen van leeftijdsgenootjes ben je nog te redden. Dan is het nog te voorkomen. Mits er intensieve begeleiding komt bij schoolkeuze, bij de sportclub, bij het vinden van een studiezaal.

Waar de top600 de hechtingen zijn na een lelijke val, waarbij de littekens altijd te zien zullen blijven, kan je met het begeleiden van deze kinderen voorkomen dat er uberhaupt gevallen wordt.

Daarom dien ik een motie in om het college op te roepen te onderzoeken hoe de jongeren van deze leeftijd na de eerste misstap een mentor kunnen krijgen, iemand die ze helpt het levenspad te bewandelen, met ouders te spreken, een school te kiezen, iemand die je steunt door dik en dun om je zo te behoeden voor die akelige val.

Daden

De urgentie om kinderen te behoeden het criminele pad kan niet hoog genoeg zijn, tenslotte kan je er elke dag een verliezen maar met eenzelfde urgentie moeten we Amsterdam behoeden van de verdrinkingsdood.

Er staat een zak geld klaar van mythische proporties om dit op te lossen, en ook na deze voorjaarsnota staan alle seinen nog op groen.

Klimaatverandering wacht op niemand, heeft D66 vaak gezegd, maar na een jaar ontstaat de indruk dat het college wel afwacht.

Waarop vraag ik mij dan af? De tijd van routekaarten, agenda’s en stippen op de horizon is toch wel voorbij.

Voorzitter, in dit Ajax jubeljaar is ‘ik heb nog nooit een zak geld een goal zien maken ‘ misschien wel een van de meest gebruikte Cruijff quotes en, voorzitter, hoe toepasselijk is die hier.

Ik heb nog nooit €150 miljoen een wijk aardgas vrij zien maken! Daar is actie voor nodig, en snel.

Ter aansporing van het tempo wil mijn fractie alvast een motie indienen op iets wat we nog dit jaar kunnen afspreken, namelijk al die Kilometers dak op sociale huurwoningen van corporaties die in Amsterdam braak liggen benutten voor groen en zonnepanelen.

Voorzitter, ik ga afronden

Dit college doet een hoop goed werk, het brandt van de ambitie, de plannen vinden dit jaar hun weg naar de raad en  het heeft mijn vurige wens – uitgesproken bij het debat over het coalitie-akkoord – om Ajax kampioen te maken ruimschoots ingelost.,

Maar nu moet het college van groene plannen naar groene daden en de 3 wijken uit het coalitie-akkoord zo snel mogelijk van het gas halen!